Dit jaar viert de vzw SOS Schulden op School haar 20 jarig bestaan. In die periode heeft ze honderden scholen in heel Vlaanderen geholpen bij de opzetten van een bewust beleid en beheer van kosten. Johan Van Biesen, voorzitter van de vzw, vertelt hoe het allemaal begon. Het is ongeveer 20 jaar geleden dat de problematiek van onbetaalde schoolfacturen voor het eerst de kop opstak. Roger D’Hondt, de toenmalige schepen bevoegd voor Welzijn in Aalst, bracht een aantal mensen rond de tafel om te bekijken hoe daarop een antwoord kon worden gegeven. Een groep mensen, allen met een diverse achtergrond en expertise formuleerde een aantal voorstellen, waarmee ze verder aan de slag gingen. Ondertussen kreeg de organisatie vorm. Peter Dauwe, een bekende figuur in het Welzijnswerk startte samen met Francine De Schrijver, Nicole Bijl, Arseen Wittoek en Georges Audoor de vzw op.
Johan Van Biesen: “In het begin was het nog wat zoeken, niemand had zich ooit over deze problematiek gebogen, maar al gauw kwam men tot het besef dat men een unieke pioniersrol aan het vervullen was.” Nu de visie en de missie duidelijk waren en men over voldoende expertise beschikte, kwam het idee om de ervaring in Aalst te delen met de rest van de scholen in Vlaanderen. Op dat moment werd Johan Van Biesen aangesproken die ervaring had rond onderwijs en armoedebestrijding en die later op het kabinet van onderwijsminister Frank Vandenbroucke, meewerkte aan de invoering van de maximumfactuur in het basisonderwijs. Johan Van Biesen: “Ik herinner me nog de eerste gesprekken aan het keukentafeltje bij Peter Dauwe thuis. Het had echt iets revolutionair, we hadden het gevoel dat we aan iets groots aan het werken waren.”
Het plan lukte. De kinderschoenen waren ontgroeid en de vzw kon voortaan reuzenstappen zetten. Schulden op School had goede praktijkvoorbeelden verzameld en vormingstrajecten opgezet. De vzw organiseerde diverse studiedagen en schreef artikels en boeken. Een nieuw hoogtepunt kwam er toen de vzw uitgenodigd werd om in Bulgarije een project op te zetten. Dat was een unieke ervaring. Ook vandaag past het Bulgaarse onderwijs nog altijd veel van de aanbevelingen van Schulden op School toe. Maar ook nadien bleef de vzw verder op deuren kloppen van beleidsvoerders. Om hen te overtuigen dat het anders kan en moet. In het basisonderwijs heeft de maximumfactuur de ouders beschermd tegen te hoge schoolkosten. Zo zijn scholen verplicht na te denken over welke kosten ze maken en doorrekenen. Een logisch gevolg is dan ook dat de vzw pleit voor de onmiddellijke invoering van de maximumfactuur in het secundair onderwijs. Een studiekeuze kan dan gemaakt worden op basis van interesse en talent, en niet op basis van kostprijs. Dat laatste komt immers meer en meer voor. Jongeren kiezen te vaak voor een studierichting die goedkoper is, maar die hen niet altijd ligt. De kans dat zo iemand voortijdig uit de boot valt is te groot.
S.O.S. Schulden Op School blijft op dezelfde nagel kloppen: “We voeren al jaren een strijd om de schuldindustrie buiten de schoolpoort te houden. Via een concrete tool, die verwerkt zit in ons meest recente boek Zonder Schulden op de Schoolbank, reiken we alternatieven aan de scholen aan,” aldus Johan Van Biesen.
En de toekomst? “We hopen dat er zo snel mogelijk meer wetgevende initiatieven komen, waardoor ons werk wat kan worden verlicht. We begeleiden tientallen scholen per jaar. We sensibiliseren, proberen samen dingen uit en zorgen voor verankering in de scholen. Steeds meer organisaties passen ons idee toe en werken rond onbetaalde schoolfacturen. We bekijken momenteel of we met één van die organisaties zouden kunnen samenwerken. Zo kunnen we nog sterker uit de hoek komen.”
