Sinds maandag 13 november staat de tentoonstelling ‘Bult in zicht! Middeleeuwse mottekastelen in het landschap’ in de foyer aan de bib van Erpe-Mere. De expo toont in primeur de resultaten van nieuw archeologisch syntheseonderzoek naar kastrale mottes, de oudste kastelen van Vlaanderen. Er moeten ooit wel honderden van die mottekastelen in West- en Oost-Vlaanderen hebben gestaan. En sommige leven door tot op vandaag. Met de mottekastelen keren we ongeveer 1000 jaar terug in de tijd. Midden elfde eeuw bouwde de hoge adel bij ons de eerste mottes uit militaire en prestigieuze overwegingen. Een motte bestond uit twee bergen aarde (bulten) met een diepe gracht en een houten palissade errond. Op de hoogste bult, het opperhof, stond een houten toren, de donjon. De laagste heuvel, het neerhof, was het kloppende hart waar het dagelijkse leven plaatsvond. Er werd gewoond, geboerd, gefabriceerd en gebeden. Vaak groeiden die neerhoven uit tot de dorpen van vandaag. Ook bleven sommige heuvels en grachten bewaard.
De onderzoekers identificeerden met zekerheid meer dan 75 mottekastelen in Oost- en WestVlaanderen. De tentoonstelling brengt voorbeelden uit Aalst, Beveren, Brakel, Brugge, Damme, Diksmuide, Evergem, Gent, Geraardsbergen, Gistel, Heuvelland, Houthulst, Kortemark, Lo-Reninge, Merelbeke, Ninove, Oudenaarde, Veurne en Wichelen. Daarnaast zijn nóg tientallen sites in de provincies mogelijk een motte. Vernieuwend aan het onderzoek is dat de relatie van de motte met het landschap werd bekeken. Welke plekken werden uitgezocht om een motte te bouwen en welke impact had de bouw van de motte op het landschap?
“We zijn blij dat we nieuw wetenschappelijk onderzoek tot bij de mensen kunnen brengen, en dat we hen zo bewust kunnen maken van wat er zich allemaal in hun eigen omgeving bevindt. Op die manier vergroten we het draagvlak voor erfgoed. Heel fijn om dat in samenwerking te kunnen doen met al deze partners.” gedeputeerde An Vervliet, bevoegd voor Erfgoed Motte in Erpe-Mere In de Dorpsstraat, tussen huisnummers 13 en 21, in Erpe kan je één van de grootste en best bewaarde motteheuvels vinden.
“Als nieuwe eigenaar van één van de grootste en best bewaarde motteheuvels, zijn we als gemeentebestuur erg blij dat “Bult in zicht!” ook onze gemeente aandoet. We hopen dat onze inwoners – ook de jongere – dankzij deze tentoonstelling de motte in Erpe en de (historische) waarde ervan nog beter zullen leren kennen,” Wim Lammens, schepen van cultuur. De tentoonstelling is kindvriendelijk ingericht door een samenwerking met Lego-Master én archeoloog David Vanhee. In de expo zie je een motte die David zelf bouwde, maar ook jij kunt er zelf aan de slag met Lego-stenen. Je krijgt ook heel wat bouwtips voor achteraf, thuis of in de klas. Met je bouwsel kan je ook deelnemen aan een wedstrijd, waarbij je een bezoek van de Lego-Master kunt winnen!
De expo staat vanaf 13 november 2023 tot 13 december 2023 in de foyer van de bibliotheek. De tentoonstelling is gratis en toegankelijk tijdens de openingsuren van de bibliotheek. Daarna reist de tentoonstelling verder, alvast tot eind 2024.
Alle info vind je op www.bultinzicht.be. ‘Bult in zicht!’ is een initiatief van de Provincies Oost- en West-Vlaanderen met steun van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap, Erfgoedcel Denderland en SOLVA. Het onderzoek werd uitgevoerd door Goed in erfgoed, GATE-archaeology en de UGent.
(Foto: Guy Coppens)
