Alle kinderen jonger dan 18 jaar hebben recht op onderwijs in ons land. Maar hoe zit het met dat grondrecht als je zonder schoolboeken les moet volgen? Hoe studeer je voor je examens? Hoe voelt het om niet in orde te zijn? Welke impact heeft dit op schoolmotivatie van de leerlingen? Alle secundaire Aalsterse scholen (14 scholen – goed voor 10.394 leerlingen) telden hoeveel leerlingen vandaag – begin oktober dus – nog zonder schoolboeken zitten (leveringsproblemen bij leveranciers niet inbegrepen). Het zijn 83 leerlingen. Een paar weken geleden kwam Boekencheckdag naar buiten met hun Vlaamse resultaten: 5.12% had geen schoolboeken. Hoe komt het dat leerlingen vandaag zonder schoolboeken zitten? Er is een tendens naar commercialisering in ons onderwijs geslopen. Steeds meer scholen (in Aalst 8 op 14) werken samen met een externe boekenleverancier. Wat betekent dat ouders de boeken online moeten bestellen en betalen en dat de school daar nog weinig bij betrokken wordt. Ouders ervaren hierbij drempels: ‘Het is me niet duidelijk welke boeken ik wel/niet moet bestellen voor mijn kind en wat leuke (dure) extra’s zijn. Computers zijn niet zo mijn ding, ik moet aan iemand vragen om mij te helpen om alles juist in te vullen. Ik vond op de website ook niet terug hoe ik in stukken kan betalen. Alles in 1 keer betalen is gewoon te duur voor mij.’
In Aalst bundelt het LOP secundair (Lokaal Overleg Platform voor gelijke onderwijskansen) de krachten om te zorgen dat ALLE leerlingen hun boeken hebben. De eerste stap was om in kaart te brengen over hoeveel leerlingen het gaat. Nu worden concrete acties opgestart en delen we good practices van scholen die zelf gezinnen ondersteunen wanneer het fout loopt met de boekenfirma:
– School vrij onderwijs: ‘Tijdens de inschrijving van nieuwe leerlingen, bestellen we samen met de ouders de schoolboeken. Bij ouders bij wie het niet lukt om te betalen, bestelt de school de boeken bij de boekenfirma en mogen ouders in stukjes aan de school terugbetalen.’
– School stedelijk onderwijs: ‘Als school is het niet zo evident om te weten te komen wie de leerlingen zijn die omwille van financiële redenen zonder schoolboeken zitten. Sinds dit schooljaar proberen we hier via een dagelijkse opvolging via Smartschool de vinger aan de pols te houden.’
– School GO!: ‘Om ouders te ondersteunen maakten we een duidelijk stappenplan hoe ze hun boeken kunnen bestellen. We hebben ook een aanspreekpunt waar ouders altijd terecht kunnen met vragen.’
Het verhaal van leerlingen zonder schoolboeken is complex: voor veel ouders in armoede zijn de schoolboeken gewoon te duur om te betalen – een groep die enkel zal toenemen met de corona-en energiecrisis. Het feit dat boeken online besteld en betaald moeten worden, houdt onvoldoende rekening met deze dagelijkse realiteit. De scholen krijgen steeds minder middelen om de boekenverkoop zelf te harte te nemen waardoor ze geduwd worden naar samenwerking met commerciële organisaties. Als we willen zorgen dat ALLE leerlingen hun boeken hebben, zal er dus actie nodig zijn vanuit de minister van onderwijs Ben Weyts, de boekenfirma’s, de scholen en de ouders. SAMEN kunnen we dit realiseren! Want onderwijs is een grondrecht voor ELK kind!
