De Van der Biest molen, gelegen op 200m van het dorp van Erpe en pal naast de Oudenaardsesteenweg, heeft door zijn ligging enorm veel potentie. De molen is echter niet beschermd en het rad draait al decennia lang niet meer. Ongelofelijk pijnlijk voor een dorp dat zich graag het “molendorp van Vlaanderen” noemt. Binnenkort komt hier eindelijk verandering in! Belangrijke renovatiewerken werden in de voorbije jaren door de huidige eigenaar Jan Vermeir op eigen kosten uitgevoerd. Echter stokte één en ander vanwege ogenschijnlijk onoverkoombare problemen die optraden o.a. ten gevolge van structurele werken aan de beek in de jaren ‘70 van de vorige eeuw. Toen werd, gerelateerd aan de aanleg van de nieuwe Oudenaardsesteenweg rondom de dorpskern van Erpe ook de loop van de Molenbeek verlegd. In het kader van waterbeheer werd stroomopwaarts van de molen ook een zogenaamde bypass aangelegd waarlangs het water snel kan doorstromen zonder “hinder” van de molenomgeving te ondervinden in periodes met hoge waterstanden. Het gevolg is dat het molenrad sindsdien geen watertoevoer meer krijgt, en dus niet meer kan draaien. Daar komt binnenkort verandering in na een gezamenlijke actie van de voorzitter en de secretaris van STERK!: de molen zal binnen afzienbare tijd weer kunnen draaien.
De huidige eigenaars van de Van der Biest molen, de heer en mevrouw Jan Vermeir, wensen het buitendeel van de molen (rad en stuwen) al jaren terug operationeel te maken. Het oorspronkelijke binnendeel is niet meer op het rad aangesloten. De aandrijving van het binnendeel gebeurde in zijn laatste actieve periode op basis van een elektrische aandrijving. Van deze elektrische aandrijving werden al onderdelen gerecupereerd als vervangingsonderdelen voor gelijke molenaandrijvingen. In zijn nieuwe functie zal het rad zorgen voor de aandrijving van een alternator. Zo zal de molen niet alleen na ruim meer dan 40 jaar opnieuw een draaiend rad hebben, er zal nu ook tegelijk elektriciteit opgewekt worden. Een fantastische win-win!
Aangezien de Van der Biest molen een niet geklasseerde molen is, moet de eigenaar alle kosten voor eigen rekening nemen. In zijn verkiezingsprogramma heeft STERK! gepleit voor financiële steun voor molenrenovaties los van het al dan niet geklasseerd zijn. Als molendorp verwachten we van het bestuur meer dan enkel een molen in het logo van de gemeente. Tot vandaag is onze vraag echter dode letter gebleven. We blijven aandringen. Op basis van een eerste opmeting drie jaar terug werd een plan uitgewerkt om het molenrad terug in dienst te kunnen nemen. Omwille van fouten in de opmeting werd de aanvraag afgekeurd. Terug naar af dus.
Er werd een andere landmeter aangesteld en met de gegevens uit dit verslag werd een nieuwe aanvraag ingediend bij de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) om het water van de Molenbeek te mogen opstuwen. Het beheer van de Molenbeek hoort namelijktoe aan de VMM. Opstuwen heeft een directe impact op de waterhoogtes stroomopwaarts en heeft een mogelijke impact op de waterhuishouding in de wachtbekkens stroomopwaarts. Stroomafwaarts moet het waterniveau dalen zodat het rad onderaan niet in het water draait en dus afgeremd wordt. Dat één en ander studiewerk vraagt binnen de VMM mag duidelijk zijn.
Na goedkeuring van de eigenaar is STERK! opgetreden als bemiddelaar om de afhandeling van het dossier te versnellen. Een vergadering werd vastgelegd tussen verantwoordelijken van de VMM, dierenarts Jan Vermeir en de voorzitter en de secretaris van STERK!. Op deze vergadering werden de laatste problemen besproken en opgelost om zo het dossier een positief advies te kunnen geven. Het moet gezegd: de VMM heeft zich zeer constructief opgesteld en wou duidelijk tot een akkoord komen.
Het voorstel waarover nu een akkoord met de VMM bestaat ziet er, in zijn uitvoering, als volgt uit: Bovenop de vaste schotten worden nieuwe mechanisch ophaalbare schotten geplaatst. Ter hoogte van de toevoergoot heeft het ophaalbare schot dezelfde breedte als de toevoergoot. Links en rechts van dit schot worden schotten voorzien die aansluiten met de wanden van de waterdoorvoeropening. Deze schotten kunnen elk afzonderlijk worden opgehaald door gebruik te maken van een hydraulische motor in combinatie met een tandrad.
Het nieuwe sluiswerk zal bestaan uit drie sluisdeuren. Elke sluisdeur bestaat uit een vast en een ophaalbaar deel. De drie vaste schotten van elk 45 cm hoog uit tropisch hardhout worden als eerste op hun plaats gebracht. Ze worden naast elkaar geplaatst en vullen op deze manier de volledige breedte van de waterdoorvoeropening. Ze zijn voorzien van aansluitogen die het mogelijk maken ze manueel op te trekken.
De bypass die zich stroomopwaarts bevindt wordt 20 cm verhoogd zodat het water ter hoogte van het rad voldoende kan opgestuwd worden. Het rad zelf werd in de jaren ’90 al vernieuwd door de leerlingen van het VTI in Aalst. Het nieuwe rad heeft dezelfde afmetingen als het originele. Het bestaat uit 30 gebogen bakjes en is van het type “bovenslag”. Het rad heeft een straal van 1310 mm, een breedte van 1930 mm, en de as draait in de originele gegoten lagers.
Het akkoord van de VMM is er gekomen op basis van een grondige studie die ze hebben verricht naar de mogelijke impact van het opstuwen en dit zowel stroomop- als stroomafwaarts. De uitvoering kan dus gestart worden! De VMM zal de uitvoering opvolgen op basis van een planning die de eigenaar van de molen aan de VMM moet voorleggen. Het molendorp Erpe-Mere zal op deze manier een beetje meer een molendorp worden! De watermolen Van der Biest vindt je terug in de Dorpsstraat 3 te 9420 Erpe-Mere (Erpe).
Gelieve de juiste informatie door te geven, bij het opstellen van het dossier werden geen fouten gemaakt doch de eigenaar vond het nodig hier een draai aan te geven. Het is goed dat de molen eindelijk draait en dat mijn werk na 30 jaar toch tot een goed einde komt. Dat STERK hierbij de pluimen op zijn hoed steekt vind ik maar kleintjes, alle verdienste gaat naar de eigenaar die op eigen kosten, en op zijn eigen manier, er toch zal in slagen het rad te laten draaien, nu nog de binneninrichting in orde zetten en dan het resultaat laten zien op OM ? Laat de bevolking mee genieten van deze mooie molen !