Het Aalsterse OCMW is streng voor wie onterecht van haar hulpverlening gebruik maakt. Wie fraude pleegt, ontzegt de hulp aan wie het écht nodig heeft, is de logische redenering van OCMW-voorzitter Sarah Smeyers. Vier jaar na de oprichting van de controlecel – naar Gents en Antwerps voorbeeld – werd een evaluatie gemaakt. Controleren helpt én ontraadt, is de conclusie. Maar een heksenjacht is het allerminst. De oprichting van een controlecel wekte destijds wat scepsis op. Het OCMW zou een asociaal beleid voeren door mensen die het al niet breed hebben te viseren. “Zo werkt het niet,” verzekert OCMW-voorzitter Sarah Smeyers. “We controleren alleen als er concrete vermoedens zijn van misbruik of fraude. De controlecel screent niet systematisch alle dossiers, maar reageert op meldingen van het comité van de sociale dienst van het OCMW.”
Jaarlijks zijn er een duizendtal aanvragen voor een leefloon, waarvan 850 toezeggingen. In een periode van vier jaar gaat het dus om 3 400 nieuwe leeflonen. Voeg daarbij nog de cliënten die al een leefloon hadden. Van het totale aantal dossiers waren er in een tijdspanne van vier jaar 296 dossiers verdacht. Uiteindelijk bleek er slechts in 78 gevallen echt sprake van misbruik of fraude. In eerste instantie wordt het leefloon voor een bepaalde periode geschorst, pas als het misbruik aanhoudt kan het OCMW het leefloon definitief stopzetten. De vaakst voorkomende misbruiken zijn domicilie-fraude, foute informatie geven inzake gezinssituatie en zwartwerk.
In vergelijking met 2013 nam het aantal “signaleringen” af. Voorzitter Smeyers: “Een bijkomend voordeel is dat de controlecel een ontradend effect heeft. Mensen gaan minder snel over tot misbruik, omdat ze weten dat er controle is en dat ze toch teruggefloten worden. Ook als ze weten dat een controle opgestart werd, gaat men zich vaak toch nog in regel stellen. Er zijn veel mensen die onze steun nodig hebben, voor korte of lange tijd. We moeten onze middelen dus verstandig inzetten. Wij mikken op zelfredzaamheid, dus wie het zonder onze hulp kan, heeft de sociale plicht om dat ook te doen. Bijvoorbeeld een inkomen niet aangeven en toch een leefloon krijgen, dat mogen we niet toestaan. We zijn niet uit op betrappen of straffen, wel op het billijk verdelen van de middelen.”
