Vandaag opent Utopia de deuren. Daarmee krijgen zowel de Academie voor Podium-kunsten als de hoofdbibliotheek een nieuw onderkomen. Het wordt wel even wennen: de twee instellingen krijgen niet alleen een nieuw gebouw, maar ze gaan ook samenwonen. Utopia is zo opgevat dat bibliotheek en academie helemaal in elkaar verstrengeld worden.“Nergens anders in Vlaanderen zal je een dergelijk intense samenwerking vinden,” zegt schepen Karim Van Overmeire, onder meer bevoegd voor onderwijs, bibliotheek en erfgoed. “Die keuze is er in de eerste plaats gekomen om budgettaire overwegingen: liever dan een nieuwe bibliotheek te bouwen die ’s avonds leeg staat en een academie die overdag leeg staat, hebben we de twee samengevoegd. Elke vierkante meter wordt zo optimaal benut. Dat scheelde budgettair meteen een flinke slok op de borrel. Tegelijk begrepen we meteen dat ons huwelijk voor beiden kansen bood,” beamen academiedirecteur Peter Thomas en diensthoofd bibliotheek Arnoud Van der Straeten: “die samenwerking zorgt voor nieuwe ideeën en nieuwe projecten. We verwachten dat zowel het aantal bibliotheekbezoekers als het aantal cursisten zal stijgen. Dit is niet alleen budgettair maar ook inzake werking een voordeel: een win-win-win, zeg maar.”
AGSA, het autonoom gemeentebedrijf van de stad bevoegd voor vastgoedprojecten, nam de rol van bouwheer op zich, KAAN Architecten tekende voor het bijzondere ontwerp en de Kempense aannemer Groep Van Roey zorgde voor de uitvoering. “We vroegen heel veel aan onze architect en aannemer, zowel inzake ontwerp, inzake duurzaamheid als op technisch vlak – denk maar aan de akoestische problemen van een slagwerkklas of vioollessen in een bibliotheek,” zegt AGSA-directeur Gwen Vreven. “Onze partners zijn er echter in geslaagd om de opdracht uitstekend te vervullen en dat allemaal voor een scherpe prijs.” 
Rond een centraal atrium werden over drie verdiepingen alle functies voorzien. “Er zijn geen aparte zalen met boeken, maar de collectie heeft haar plaats tussen de dans- en repetitielokalen. Ruimtes die overdag gebruikt worden als studieplek kunnen ’s avonds perfect gebruikt worden als leslokaal”, legt schepen Karim Van Overmeire uit. “Bovendien staat bijvoorbeeld de bladmuziek vlakbij de cd’s, een logische opbouw dus. Er zijn ook 250 werkplekken die tijdens de blokperiode door studenten kunnen gebruikt worden. Dat is vijf keer zoveel dan wat we in het oude gebouw hadden.”
Utopia biedt 16 publiekscomputers aan en 10 ipads. Wie wil, kan er twee uur per dag gratis gebruik van maken. Kranten en tijdschriften kunnen nog steeds gelezen worden, in het café, aan één van de werkplekken of in de zeteltjes, maar ze zijn voortaan ook digitaal raadpleegbaar. De kinder- en jeugdboeken en de audiovisuele materialen staan op het gelijkvloers, de romans en anderstaligen boeken staan op de eerste verdieping en helemaal bovenaan kan je de informatieve boeken, tijdschriften, strips en de gezelschapsspelletjes en games. Geen nood voor wie voorlopig even de weg kwijt is: op elke verdieping staan bibliotheekmedewerkers klaar om de bezoeker wegwijs te maken in de collectie.
De informatieve boeken werden op een nieuwe manier geklasseerd. “We schakelden om naar de ZIZO-rangschikking. Dat wil zeggen dat we met kleuren, pictogramman en titeltjes werken”, vertelt Arnoud Van der Straeten. “Dat maakt het zoeken intuïtiever en dus gemakkelijker. De catalogus, als het etiket en de signalisatie zien er gelijkvormig uit.”
Uitlenen, reserveren, verlengen en terugbrengen gebeurt voortaan geautomatiseerd. Verspreid door het gebouw staan uitleenstations, inleveren kan aan de boekenlift op het gelijkvloers. “Ook hier staat ons personeel klaar om iedereen met raad en daad bij te staan”, benadrukt Karim Van Overmeire. “Niemand wordt aan zijn lot overgelaten. Toegankelijkheid en laagdrempeligheid staan immers voorop. Wie enkel even een koffietje wil drinken of snel iets wil eten in ons Utopia-café, is even welkom.”
De academie vindt een plaats tussen de collectie van de bibliotheek. “Utopia opent net als het schooljaar voorbij is,” stelt Peter Thomas, “Dat geeft ons de kans om tijdens de zomervakantie het gebouw beter te leren kennen. De academie neemt in september een frisse start. Inschrijvingen (vanaf augustus) zullen wel al plaatsvinden in Utopia.”
(Foto: Delfino Sisto Legnani e Marco Cappelletti)
