Vandaag tijdens Open Monumentendag krijgt het publiek een unieke kans om het Mariadoek van Lede (1789) van dichtbij te bewonderen. Dit uitzonderlijk goed bewaarde vaandel, dat dateert uit de periode van de Brabantse Omwenteling, is eenmalig te zien. Het doek van 2m16 op 2m16 is aan beide zijden beschilderd met textielverf en toont centraal de piëta van Onze-Lieve-Vrouw, beter bekend als de ‘Zoete Nood Gods’, het mirakelbeeld dat sinds 1414 wordt vereerd in de kerk van Lede. Onder de afbeelding prijkt het Vlaamse wapenschild met kroon, omlijst door christelijke symbolen en een karakteristiek 18de-eeuws lettertype.
Een bewogen geschiedenis
Het vaandel werd in 1789 geschonken aan de toenmalige bisschop van Gent, prins Ferdinand Marie de Lobkowicz, die nauwe banden had met het markizaat van Lede. Toen de Franse troepen in 1794 Gent binnenrukten, moest de bisschop op de vlucht slaan. Het doek verdween mee naar Duitsland en bleef daar meer dan twee eeuwen buiten beeld.
Pas in 2023 kwam het Mariadoek opnieuw in het bezit van de gemeente Lede, waarmee een belangrijk stuk religieus én politiek erfgoed naar zijn oorspronkelijke gemeenschap terugkeerde.
Quote van de burgemeester : Dat zo’n uniek stuk erfgoed – met diepe wortels in onze lokale geschiedenis – na meer dan twee eeuwen opnieuw in Lede te bewonderen is, maakt deze Open Monumentendag écht bijzonder. Dit is een kans die je niet wil missen.
Tentoonstellingsklaar gemaakt
In aanloop naar Open Monumentendag werd het doek onder begeleiding van een gespecialiseerde restaurator, in samenwerking met de Erfgoedcel Denderland op initiatief van cultuurdienst Lede tentoonstellingsklaar gemaakt. Dankzij deze zorgvuldige voorbereiding kan het publiek het Mariadoek nu heel uitzonderlijk eenmalig bewonderen.
Topstuk in wording
Het Mariadoek is een van de zeldzame tastbare getuigenissen van de Brabantse Omwenteling, de opstand van de Zuidelijke Nederlanden tegen keizer Jozef II, en geldt mogelijk als het enige vaandel in zijn soort dat in Vlaanderen bewaard bleef. Lokaal bestuur Lede en de Erfgoedcel Denderland bereiden daarom een dossier voor om dit unieke erfgoed officieel te laten erkennen als topstuk.
Erfgoedconsulent Hilke Arijs licht toe: “Het Mariadoek combineert religieuze devotie met politieke symboliek en is een van de zeer weinige vaandels die de Brabantse Omwenteling in tastbare vorm documenteren. De erkenning als topstuk zou dit belang onderstrepen én duurzame bescherming garanderen.”
Praktisch: Het Mariadoek is uitzonderlijk te zien in het gemeentehuis van Lede op Open Monumentendag zondag 14 september van 11.00 tot 17.00 uur. De toegang is gratis.
