De Brandweerzone Vlaamse Ardennen merkt met toenemende bezorgdheid dat haar hulpverleners steeds vaker geconfronteerd worden met vormen van agressie, zowel verbaal als fysiek. De Brandweerzone roept daarom iedereen met aandrang op om hulpverleners altijd de ruimte te geven om hun werk op een veilige, respectvolle manier te kunnen uitvoeren. Onze medewerkers worden in toenemende mate geconfronteerd met agressie tijdens het uitoefenen van hun taken. Vooral de collega’s van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening (ambulancedienst) zijn regelmatig het doelwit van agressie. “In juli alleen al ontvingen we twee meldingen van incidenten, kort na elkaar,” stelt woordvoerder Jonathan Jouret. “We weten echter dat dit slechts het topje van de ijsberg is. Veel voorvallen worden niet gemeld, onder meer door vrees voor repercussies.” In totaal werden in 2024 reeds 14 formele gevallen van agressie geregistreerd – een verontrustend hoog cijfer dat de ernst van de situatie onderstreept.
De oorzaken zijn uiteenlopend. Vaak speelt overmatig alcohol-en druggebruik een rol, maar minstens even vaak is er sprake van onbegrip of frustratie over de noodzakelijke maatregelen die hulpdiensten nemen. “Soms moeten onze ploegen een straat afsluiten bij een brand of een zwaar verkeersongeval. Het gebeurt dan dat onze mensen dan belaagd omdat een wegomleiding wat vertraging veroorzaakt. Dat is niet alleen absurd, het is ook ronduit onaanvaardbaar,” aldus Jouret.
Daarnaast signaleren medewerkers dat ze ook vaak te maken krijgen met passief-agressief gedrag. Perimeters die bewust worden genegeerd, verbaal gejammer, hinderlijk gedrag of ongeduldige opmerkingen komen vaak voor. Hoewel minder zichtbaar, zorgen ook deze vormen van gedrag voor extra druk en onveiligheid op het terrein. Ze belemmeren het vlot functioneren van de hulpverlening en brengen indirect de slachtoffers van noodsituaties in gevaar. “Het enige wat wij vragen is de ruimte om ons werk te kunnen doen – mensen helpen – zonder het ervaren van angst of bedreiging,” doet zonecommandant De Vijlder in een collectieve oproep. Het is bovendien bedroevend te moeten vaststellen dat collega’s in het slechtste geval afhaken na een geval van agressie. “Agressie tegen hulpverleners is onaanvaardbaar. Punt.” De burgemeester van Oudenaarde, John Adam treedt de zonecommandant bij: “De laatste incidenten deden zich voor bij de ziekenwagendienst Oudenaarde. Als betrokken stadsbestuur laten we het daar ook niet bij. Wij zullen ons dan ook burgerlijke partij stellen. Een sterk signaal dat we dergelijk gedrag niet dulden!”
Wanneer de situatie uit de hand dreigt te lopen, wordt niet getwijfeld om de politie bijstand te vragen. We vragen onze medewerkers ook om klacht neer te leggen bij de politie. Toch is dat voor veel medewerkers geen evidente stap. De melding van een agressie-incident leidt tot een proces-verbaal waarin ook de naam van de hulpverlener vermeld wordt. Deze informatie kan door de tegenpartij worden opgevraagd, wat bij sommigen de vrees aanwakkert voor persoonlijke gevolgen. “Die drempel tot melden is reëel en zorgwekkend. Medewerkers voelen zich daardoor onvoldoende beschermd,” merkt Jouret op.
De overheid werkt aan een beter juridisch en operationeel kader om hulpverleners beter te beschermen tegen agressie. Hoewel die inspanningen op gang zijn gebracht, ervaren we op het terrein dat de huidige regeling nog niet volstaat. De Brandweerzone Vlaamse Ardennen vraagt daarom met aandrang extra aandacht en daadkracht van beleidsmakers om deze problematiek structureel aan te pakken.
