De tarieven van het vervoer op maat liggen nog niet vast, maar inwoners uit landelijk gebied dreigen meer te betalen om ergens te geraken met het openbaar vervoer, zegt sp.a-ster Anja Vanrobaeys. Eind 2021 zal het openbaar vervoer in onze vervoerregio er helemaal anders uitzien. Voortaan bestaat het openbaar vervoer, net zoals in de rest van Vlaanderen uit vier lagen. De treinen van de NMBS vormen de ruggengraat. De Lijn organiseert het ‘kernnet’, de lijnen in en naar de grote steden, en het aanvullend net tussen de kleinere steden en gemeenten.
Vervoer op maat aan woekerprijzen. Over het sluitstuk van dit plan rijzen nog een pak vragen. Voor wie afgelegen woont, zoals in Erpe-Mere, Berlare of Sint-Lievens-Houtem, wordt een vervoer op maat opgezet. Reizigers uit landelijk gebied kunnen rekenen op flexbussen, taxi’s, deelauto’s en deelfietsen. Een nieuwe ‘mobiliteitscentrale’ moet dat aanbod voor het ‘vervoer op maat’ samenbrengen, plannen en factureren aan de reizigers via een app. Maar de tarieven voor dat aanbod liggen nog niet vast. Bovendien is ook het budget dat toegekend werd door de Vlaamse regering naar de 15 verschillende vervoerregio’s hiervoor ontoereikend. De vraag is dan ook hoe betaalbaar dat aanbod in een landelijk gebied nog zal zijn. Zullen mensen in Erpe-Mere en andere landelijke gebieden meer moeten betalen voor dat ‘vervoer op maat’ dan voor een rit op de bussen en trams van De Lijn die enkel nog in en tussen de steden zullen rijden?
Het feit dat Uber vanaf 9 november beschikbaar zal zijn in heel Vlaanderen, stemt me alvast niet gerust. Ik vrees voor woekerprijzen voor de klanten en minder bescherming voor de taxichauffeurs. Taxi’s moeten zich door het nieuwe taxidecreet ook niet meer houden aan een vast terrein. De dag dat er een groot evenement is in Aalst, Gent of Antwerpen, zal je hier mogen fluiten naar je vervoer op maat. Vooral senioren, mensen met een handicap dreigen hiervan de dupe te worden. Zij springen niet zomaar op de deelfiets na een familiebezoek of een seniorennamiddag.
Openbaar vervoer moet toegankelijk blijven voor iedereen. Daarom moet het vervoer op maat hetzelfde tarief hanteren als op de bussen van De Lijn, in alle vervoersregio’s. Nu lijkt het wel alsof De Lijn het platteland gaat verlaten. Uiteraard moeten de middelen efficiënt ingezet worden. Een accordeonbus ’s avonds laat door landelijk gebied laten denderen, zou te gek voor woorden zijn, maar het vervoer op maat mag geen hellend vlak zijn naar een verdere afbouw van de dienstverlening. De sociale opdracht van het openbaar vervoer mag niet in het gedrang komen.
Privatisering of vermaatschappelijking. Voor het vervoer op maat zijn de lokale besturen zelf verantwoordelijk, maar met te weinig centen is dat eerder een vergiftigd geschenk. Voor het vervoer op maat kreeg de vervoersregio het geld dat anders naar de belbus en het leerlingenvervoer ging. Maar op dat budget is al serieus bespaard. Als De Lijn het zelf niet meer georganiseerd kreeg, dan volstaat het ook niet voor de vervoersregio om hiermee een betaalbaar en deftig aanbod op te zetten. Sommige lokale besturen zetten daarom eigen schoolbussen in of schakelen vrijwilligers om senioren te vervoeren. De vraag is echter hoeveel je kan afwentelen op de gemeenschap. De mensen moeten het zelf maar zien te organiseren omdat de overheid het laat afweten. En de geprivatiseerde Ubers die alle sociale normen aan hun laars lappen, zijn ook geen alternatief.
In ieder geval geeft De Lijn zelf al niet het goede voorbeeld op vlak van personeelsbeleid. Midden in de ergste gezondheidscrisis ooit worden 48 personeelsleden van de belbuscentrale en het leerlingenvervoer aan de deur gezet. Alleen als ze een beetje geluk hebben, kunnen ze met een tijdelijk contract worden overgenomen door de nieuwe mobiliteitscentrale van het vervoer op maat. Kortom iedereen verliest bij deze hervorming, het personeel wordt aan kant gezet of werkt aan een lager loon en slechtere arbeidsvoorwaarden, de gebruikers verliezen dienstverlening en betalen meer, de taxichauffeurs verliezen inkomen want Uber werkt aan dumpinglonen.
En de leerlingen uit het bijzonder onderwijs? Zullen zij nu het personeel van het leerlingenvervoer weggesaneerd wordt, in de toekomst nog altijd meer dan 6 uur per dag onderweg zijn? Of wordt het een onbetaalbare rit met de Ubertaxi? De gemeenten die behoren tot de VVR Aalst zijn: Aalst, Berlare, Denderleeuw, Dendermonde, Erpe-Mere, Haaltert, Hamme, Lebbeke, Lede, Ninove en Wichelen.
