Er blijkt een groot tekort te zijn aan beschikbare leerkrachten in Aalst, Antwerpen, Vlaams-Brabant en de Westhoek. “Een taboeloos onderzoek naar de oorzaken dringt zich op”, aldus Kristof Slagmulder van Vlaams Belang. Het aantal niet-ingevulde vacatures in het Vlaamse onderwijs blijft toenemen. Verschillende scholen zijn gedwongen om allerlei noodoplossingen te bedenken en trokken daarom de voorbije week in de pers aan de alarmbel. Maar het lerarentekort is ook en vooral regionaal erg verspreid. Met name in de arrondissementen Antwerpen, Aalst, Gent, Halle-Vilvoorde en in de Westhoek zijn er te weinig beschikbare leerkrachten om de beschikbare vacatures in te vullen. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) op een schriftelijke vraag van Vlaams Belang-parlementslid Kristof Slagmulder. Verder blijft ook de geringe jobzekerheid binnen het onderwijs door het grote aantal tijdelijke aanstellingen een groot euvel.
Eerder dit schooljaar bleek al dat het aantal onderwijsvacatures bij de VDAB fors gestegen is. Volgens de laatste cijfers van de VDAB staan er nu 1.605 vacatures open in de basis- en middelbare scholen, vier keer meer dan in dezelfde periode vijf jaar geleden. Uit cijfers die Vlaams Belang-parlementslid Kristof Slagmulder heeft opgevraagd, blijkt dat het aantal beschikbare leerkrachten afgemeten ten opzichte van het aantal onderwijsvacatures geografisch erg verspreid is. Voor het basisonderwijs zien we dat er in het arrondissement Halle-Vilvoorde maar 1,1 werkzoekende is per vacature, in Antwerpen maar 1,3, in Veurne 1,7, in Aalst 2,4, in Gent 2,6 en in Diksmuide 2,8. Om een gezond aanbod te hebben, zou de verhouding niet lager mogen zijn dan vier. In het secundair onderwijs is de situatie nog dramatischer. Daar is die ratio lager dan vier in Halle-Vilvoorde (1,2), Diksmuide (1,5), Aalst (1,7), Veurne (1,8), Sint-Niklaas (1,9), Mechelen (2,1), Dendermonde (2,5), Kortrijk (2,5), Eeklo (2,9), Gent (3), Oostende (3), Brugge (3,4) en Antwerpen (3,4).
Volgens Slagmulder vermoedt verschillende oorzaken voor het enorme onderaanbod aan leerkrachten in bepaalde regio’s: “Ik stel vast dat dit voornamelijk een fenomeen is in stedelijke regio’s. Enerzijds zijn er in grote steden nu eenmaal meer scholen en dus meer kansen op vacatures. Maar naar wat ik hoor schrikken veel leerkrachten er ook voor terug les te geven in concentratiescholen wegens de extra last inzake taal- en leerachterstand en zelfs manifeste problemen qua respect en discipline die zich er stellen.” Ook de cijfers voor de regio Veurne-Diksmuide zijn erg opvallend. Daar ligt het probleem volgens Slagmulder eerder in de slechte bereikbaarheid van de regio: “Veel beginnende leerkrachten verplaatsen zich met het openbaar vervoer en de reistijden zijn er door de slechte ontsluiting nu eenmaal erg lang.” Volgende week donderdag start in de Commissie Onderwijs een reeks hoorzittingen over het lerarentekort waarbij onderwijsexperten het woord zullen nemen over deze kwestie. Slagmulder: “Ik hoop dat de oorzaken van de leerkrachtekorten taboeloos kunnen worden onderzocht.”
Een belangrijke oorzaak voor het algemene lerarentekort is natuurlijk ook het feit dat te veel jonge leerkrachten het onderwijs verlaten. Uit het antwoord van minister Weyts op de vraag van het parlementslid blijkt dat liefst 45.043 leerkrachten onder 40 jaar werken met een aanstelling van beperkte duur, waarvan 23.598 in het secundair onderwijs. Ook werken veel jonge leerkrachten noodgedwongen deeltijds omdat er weinig voltijdse betrekkingen beschikbaar zijn. Uit de cijfers die Slagmulder opvroeg blijkt dat het aantal voltijdsequivalenten (24.416,5) maar een goede helft bedraagt van het totaal aantal werkzame interimarissen. “Jonge mensen zijn het beu om te lang in de interim-carrousel te blijven hangen – vaak dan nog met beperkte uren – waarbij ze constant van de ene naar de andere school vlinderen. Velen hebben weinig vooruitzicht op een duurzaam engagement, zijnde een aanstelling van doorlopende duur of een vaste benoeming. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de helft van de leerkrachten secundair onderwijs er in de eerste vijf jaar de brui aan geeft”, besluit Slagmulder.
